Rys historyczny Parafii p.w. Ofiarowania NMP w Różanymstoku
Różanystok pierwotnie nazywał się Tabeńszczyzną albo Krzywymstokiem. Z nadania króla Zygmunta Augusta (przed 1572 r.) i króla Stefana Batorego z 1582 r. majętność ta prawdopodobnie należała do Scypionów del Campo razem z Harasimowiczami, Stockiem (Stocznem) i Grodziszczanami (Grodziskiem). Później właścicielem Krzywego Stoku był Stanisław Tabieński, od którego nabył ją Kazimierz Tyszkiewicz, który testamentem z 24 IX 1652r. przekazał ją swemu bratankowi Szczęsnemu Tyszkiewiczowi.
Szczęsny Tyszkiewicz wraz z żoną Eufrozyną zamówili w 1652 r. u malarza w Grodnie obraz Matki Boskiej i umieścili go w swoim pokoju sypialnym. Gdy w 1658 r. (od 21 XI) zaczęły dziać przy tym obrazie rzeczy, które uznano za cudowne, przeniesiono go do innego pokoju w dworze. Następnie Szczęsny Tyszkiewicz ze swoją małżonką Eufrozyną zbudowali drewniany kościół, do którego przeniesiono słynący łaskami obraz.
W 1661 r. założono tu klasztor dominikanów, którzy odtąd mieli pieczę nad obrazem i coraz liczniej garnącymi się pielgrzymami. Wizerunek Matki Boskiej został poświęcony 21 XI 1662 r. w dniu Ofiarowania NMP przez kanclerza kurii biskupiej ks. Kazimierza Jana Wojsznarowicza. Biskup wileński Aleksander Sapieha w 1668 r. zatwierdził kult obrazu Matki Boskiej Różanostockiej. W latach między 1658 i 1662 nastąpiła zmiana nazwy miejscowości na Różanystok.
W 1759 r. dominikanie rozpoczęli budowę murowanego kościoła na wzór jezuickiej świątyni w Grodnie. W 1785 r. kościół konsekrował sufragan wileński bp Tomasz Ignacy Zienkowicz. Nie był on wykończony. Nie zbudowano jeszcze kopuły oraz dwóch wież. Ukończyli natomiast w 1794 budowę murowanego klasztoru. Po ostatnim rozbiorze Polski Różanystok znalazł się w zaborze pruskim. Prusacy wkrótce zabrali dominikanom wieś Stock, która stanowiła uposażenie klasztoru. Zakonnicy podjęli więc starania o utworzenie w Różanymstoku parafii.
W 1811 r. abp Stanisław Bohusz Siestrzencewicz, metropolita mohylewski erygował w Różanymstoku Parafię pod wezwaniem Ofiarowania NMP i powierzył ją pod opiekę Ojcom Dominikanom.
W 1846 r. władze carskie zamknęły klasztor dominikanów i opiekę nad świątynią i parafią przejęli księża diecezjalni. Dnia 15 IX 1866 r. rząd rosyjski zabrał kościół katolikom i zlikwidował parafię. Kościół razem z cudownym obrazem przekazano prawosławnym, którzy wnętrze świątyni dostosowali do potrzeb kultu w obrządku wschodnim. W 1901 r. Różanystok przekazano mniszkom prawosławnym z Grodna. Za ich czasów najwięcej zrealizowano inwestycji, ale i dokonano największych dewastacji w kościele. Zburzono dwa boczne ołtarze, zniszczono organy i dzwony. W sierpniu 1915 r. mniszki uciekły z Różanegostoku przed nadciągającymi wojskami niemieckimi i zabrały ze sobą słynący łaskami obraz Matki Bożej. W trakcie działań wojennych klasztor zamieniono na koszary, a kościół na magazyn. Katolicy zaraz po wkroczeniu Niemców rozpoczęli starania o odzyskanie kościoła. Oddano im dopiero pod koniec okupacji.
W listopadzie 1918 r. kościół został przekazany duchowieństwu katolickiemu. Na proboszcza odrodzonej parafii, biskup wileński Jerzy Matulewicz powołał ks. Witolda Sarosieka. W wyniku starań biskupa i proboszcza do Różanegostoku przybyli w listopadzie 1919 r. Salezjanie. Odtąd opiekowali się oni parafią i rozwinęli szeroką działalność oświatową i wychowawczą.
Salezjanie starali się o odzyskanie wywiezionego obrazu Matki Boskiej. Gdy się to nie udało zamówili nowy obraz na wzór poprzedniego. W dniu 8 IX 1929 r. odbyło się uroczyste wprowadzenie do świątyni nowego obrazu Matki Bożej, namalowanego w 1928 roku przez Jana Sawczyka w warszawskim zakładzie Włodzimierza Tura. Dnia 28 VI 1981 r. odbyła się koronacja słynącego łaskami obrazu Matki Boskiej Różanostockiej. Uroczystościom przewodniczyli: ks. kard. Franciszek Macharski, abp Henryk Gulbinowicz i bp Edward Kisiel. W 1987 r. Ojciec św. Jan Paweł II nadał kościołowi w Różanymstoku tytuł Bazyliki Mniejszej.
Mimo iż w 1954 r. władze państwowe zlikwidowały gimnazjum salezjańskie oraz cały ich zakład, to jednak obecnie, w nowych warunkach, Salezjanie nadal prowadzą nie tylko parafię, ale i szeroką działalność wychowawczą i oświatową.
Do parafii należą następujące miejscowości
Bity Kamień, Brzozowo, Brzozowo Kolonia, Grodziszczany, Grzebienie, Harasimowicze, Jaczno, Krugło, Łozowo, Nierośno, Nowinka, Reszkowce, Różanystok, Sadowo, Sławno, Stock, Suchodolina
Cmentarz grzebalny
Znajduje się 500 m od kościoła parafialnego, istnieje od 1851 r.
Proboszczowie różanostoccy
Lata 1811 – 1846 (Ojcowie Dominikanie)
O. Dominikanie
O. Kwiryn Medyński (+ 1851 r., pochowany na cmentarzu parafialnym w Różanymstoku)
Lata 1846 – 1866 (Duchowieństwo świeckie)
Ks. Stanisław Biały (1846 – 1847)
Ks. ks. Józef Koc (1847 – 1848 lub 1849)
Ks. Hipolit Kossobudzki ze Zgromadzenia Misjonarzy św. Wincentego a’Paulo (1848 lub 1849 – 1860; +11.04.1860 r., pochowany na cmentarzu parafialnym w Różanymstoku)
Ks. Jakub Wysocki (1860 – 25.08.1866 r., kasata parafii i zabranie kościoła na cerkiew)
Rok 1918 - Odzyskanie kościoła i reaktywowanie parafii rzymskokatolickiej
Lata 1918 – 1919
Ks. Witold Sarosiek
Lata 1919 – do dziś (Salezjanie Księdza Bosko)
Ks. Walenty Kozak (1919 – 1921)
Ks. Walenty Wieczorek (1922 – 1930)
Ks. Walenty Żydek (1930 – 1931)
Ks. Franciszek Cofałka (1934 – 1938)
Ks. Teodor Cichos (1938 – 1945)
Ks. Józef Gorczaty (1945 – 1947)
Ks. Stanisław Chomiuk (1947 – 1952)
Ks. Edward Bańdo (1952 – 1956)
Ks. Kazimierz Głąb (1956 – 1966)
Ks. Stanisław Halagiera (1966 – 1969)
Ks. Władysław Szulejko (1969 – 1976)
Ks. Tadeusz Kujawa (1976 – 1982)
Ks. Antoni Rafałko (1982 – 1988)
Ks. Marian Żuk (1988 – 1994)
Ks. Lucjan Dąbrowski (1994 – 2000)
Ks. Sławomir Goworek (2000 – 2009)
Ks. Stanisław Kutwiński (2009 – 2012)
Ks. Adam Wtulich (2012 - )
